BIO REH - metoda PNF

(Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) jest metodą fizjoterapeutyczną dedykowaną przywracaniu utraconej funkcji. Polega m.in. na postrzeganiu chorego w sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała, co umożliwia bezbolesną pracę. Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze.

PNF to cała gama ćwiczeń i działań obejmujących terapię na macie, naukę chodu, ćwiczenia mięśni mimicznych, a także pracę nad takimi funkcjami jak oddychanie, żucie, połykanie, funkcjami które zostały upośledzone np. w wyniku udaru czy wypadku.
W tej metodzie chory jest partnerem terapeuty, a on jego doradcą, razem określają zakres i granice działania.

Głównym celem metody PNF jest odbudowa czynności ruchowych (reedukacja) podporządkowana fizjologicznej sekwencji rozwoju ruchowego i prowadzona w oparciu o ruchy zbliżone do tych, jakie się wykonuje w życiu codziennym. Postępowanie oparte jest o sumowanie się różnego rodzaju bodźców aferentnych (głównie wzrokowych, słuchowych, proprioceptywnych, dotykowych i równoważnych). W metodzie tej rezygnuje się z izolowanych ruchów w pojedynczych stawach i w typowych płaszczyznach. Całość ruchu jest wynikiem świadomych starań pacjenta, wspieranych elementami torującymi, do których można zaliczyć rozciągnięcie mięśni i innych elementów okołostawowych , ciąg i nacisk, wzmocnienie aktywności mięśni poprzez odpowiednio stawiany opór, właściwy chwyt oraz zapewnienie odpowiednich  warunków i kolejności pracy mięśni.

Ćwiczenia wykonuje się zwykle jednym z wielu sposobów, z których każdy ma inne zastosowanie.
Do podstawowych technik stosowanych w tej metodzie można wymienić:

• Powtarzane skurcze ? należące to tzw. Technik agonistycznych i służące głównie wyuczeniu ruchu oraz rozwijaniu siły i wytrzymałości mięśniowej
• Rytmiczne zapoczątkowanie ruchu ? należące do tej samej grupy, stosowane u osób, które mają problemy z rozpoczęciem ruchu ( sztywność, spastyczność )
• Zmiana kierunku ruchu na przeciwny ? jako nieodłączna składowa dla większości ruchów wykonywanych w życiu codziennym. Należy do grupy technik antagonistycznych, stosuje się tu 3 zasadnicze warianty ćwiczeń powrotnych –  powolne zmiany kierunku ruchów, powolne zmiany kierunku ruchu z ?trzymaniem? i rytmiczną stabilizacją
• Techniki rozluźniające ? z ruchem biernym lub czynnym poza zakres ograniczenia ruchomości, ale po uprzednim rozluźnieniu, które uzyskuje się przede wszystkim na drodze poizometrycznej relaksacji
• Dodatkowe środki fizykalne jako uzupełnienie powyższych technik

Podstawę dla powyższych technik stanowią wzorce kompleksów ruchowych, które są wzorcami ruchów globalnych przebiegających trójpłaszczyznowo i zawierające składową rotacyjną. Wszystkie wzorce mają swoją nazwę , odzwierciedlającą kierunek ruchu , bądź ruch zachodzący w stawie bliższym ( pozycję końcową ). Każdemu wzorcowi odpowiada wzorzec antagonistyczny ( powrotny ). Pozycja końcowa jednego wzorca jest pozycją wyjściową dla innego ( antagonistycznego ). W zależności od potrzeb i możliwości pacjenta, ustala się program leczenia, odrestaurowujący  jak gdyby różne fazy rozwoju ruchowego.

Metoda NDT Bobath

dla dorosłych to badanie i terapia pacjentów z neurogennymi zaburzeniami o charakterze zapalnym, zwyrodnieniowym, czy urazowym. Przede wszystkim natomiast jest to koncepcja rehabilitacji dla pacjentów po przebytym udarze mózgu lub innych urazach mózgowo-czaszkowych. W trakcie terapii stosuje się różne techniki, mające za zadanie ograniczanie niepoprawnych wzorców ruchowych i wywoływanie reakcji czuciowych, gdy ruch jest zbliżony do prawidłowego. W terapii metodą NDT-Bobath uczymy ruchu poprzez doświadczenia czuciowo-ruchowe, realizowane przez skórę i aparat ruchowy. Skóra przekazuje odczucie bólu, ucisku i temperatury, a aparat ruchowy przekazuje informacje dotyczące poczucia równowagi. Pacjent poznając swoje ciało uczy się nim posługiwać w sposób celowy.

W metodzie Bobath

można wyróżnić 2 oddzielne metody ? usprawniania dzieci dotkniętych mózgowym porażeniem dziecięcym oraz usprawniania. W pierwszym przypadku całość postępowania zmierza do poprawy samodzielności dziecka upośledzonego motorycznie. Uzyskuje się to poprzez wypracowanie  u niego umiejętności utrzymywania prawidłowej postawy ciała w różnych pozycjach a w szczególności umiejętności zmiany pozycji w sposób jak najbardziej fizjologiczny. Terapeuta pracuje nad normalizacją wielkości i rozkładu napięcia mięśniowego oraz wyzwoleniu wzorców postawy i ruchu dziecka spod wpływu nieprawidłowych, prymitywnych odruchów postawy, a także jednocześnie na ułatwianiu wzorców opartych na prawidłowych reakcjach nastawczych i równoważnych. Techniki hamowania i ułatwiania służą również wzajemnej współpracy grup mięśniowych, w celu uzyskania swobodnego ruchu w zakresie dużej motoryki. Wyzwalane ruchy czynne  mają początkowo charakter odruchowy, lecz wielokrotnie powtarzane stanowią podstawę dla późniejszych prawidłowych ruchów dowolnych ( świadomych ). Całość postępowania bazuje na poruszaniu punktami kluczowymi ( tj. głową, szyją, obręczami, kończynami i innymi ), które wpływają na ukształtowanie się prawidłowych odruchów postawy i równowagi oraz ułatwiają zbliżony do normalnego rozwój dziecka.

Stosowane tu ćwiczenia można podzielić na 4 grupy:

• Ćwiczenia regulujące ustawienie głowy w przestrzeni oraz prawidłowe ułożenie głowy względem ciała
• Ćwiczenia polegające na ułatwieniu ruchów ciała dziecka za pomocą zmian ułożenia punktów kluczowych
• Ćwiczenia wyrabiające odruch równowagi
• Ćwiczenia wyrabiające odruch obronny

Rozwój czynności ruchowych związany jest z odpowiednim odbieraniem bodźców dotykowych, proprioceptywnych, przedsionkowych, wzrokowych oraz ze stopniowym kształtowaniem somatognozji. Dlatego też manipulowanie punktami kluczowymi ma umożliwić dziecku  gromadzenie prawidłowych odczuć sensomotorycznych.

W usprawnianiu hemiplegików podstawą postępowania jest również hamowanie oparte o zmianę ułożenia punktów kluczowych, które poprzedza aktywizację pacjenta. Nadrzędną sprawą jest zwalczanie spastyczności, z czym wiąże się dobieranie tylko takich ułożeń i ćwiczeń, które nie wyzwalają patologicznych reakcji odruchowych.

Kinesiotaping – taping

(nalepianie plastra) polega na umieszczeniu na ciele, w ściśle określony sposób, nierozciągliwego, lub elastycznego plastra. Nalepiony plaster jest źródłem bodźców wyłącznie mechanicznych (nie jest nasączony żadnym lekiem) i w zależności od rodzaju plastra, sposobu i miejsca aplikacji, ma różnorakie oddziaływanie. Taping znajduje zastosowanie w fizjoterapii przeciwbólowej, ortopedycznej, sportowej, neurologicznej, pediatrycznej, pooperacyjnej, ginekologicznej, onkologicznej.

Kinesiotaping opiera się na stosowaniu specjalnej taśmy/plastra „Kinesio Tex”, którego grubość, ciężar właściwy i rozciągliwość są zbliżone do parametrów ludzkiej skóry. Kinesiotaping stymuluje zakończenia nerwowe na skórze, pozwala na zachowanie pełnego zakresu ruchu, świadomą normalizację napięcia mięśniowego, aktywowanie mięśni uszkodzonych, zmniejsza ból i nienaturalne odczucia skóry, likwiduje zastoje i obrzęki limfatyczne oraz koryguje niewłaściwe pozycje partnerów stawowych, koryguje ułożenia powięzi i skóry i poprawia mikrokrążenia. Metoda ta przynosi efekty w korekcji postawy (wady postawy, skoliozy), terapii stanów pourazowych mięśni i stawów, zwichnięć i skręceń oraz znajduje zastosowanie w obszarach dotychczas niedostępnych dla fizjoterapii, takich jak terapia dolegliwości bólowych kobiet w czasie ciąży, czy też stały drenaż limfatyczny. Wykorzystanie kinesiotapingu w fizjoterapii wydajnie wspiera procesy lecznicze i wydolnościowe organizmu, a także daje możliwość indywidualnego dopasowania dla potrzeb pacjenta.