Oświęcim – zabytki

W 1241 roku gród oświęcimski został zniszczony przez Tatarów. Książę opolsko – raciborski, Mieszko II Otyły, odbudował zamek oraz częściowo otoczył wzgórze zamkowe murem obronnym. W 1241 roku gród oświęcimski został zniszczony przez Tatarów. Książę opolsko – raciborski, Mieszko II Otyły, odbudował zamek oraz częściowo otoczył wzgórze zamkowe murem obronnym.

Zamek

Na początku XIV wieku Oświęcim stał się stolicą nowo utworzonego księstwa oświęcimskiego, a pierwszym piastowskim księciem, który zamieszkał w zamku był Władysław, syn Mieszka I Cieszyńskiego. W tym okresie zamkiem zarządzał starosta, jednakże ze względu na jego liczne obowiązki obrona i opieka nad zamkiem leżała w kompetencjach burgrabiego. W 1416r. funkcję tą sprawował Jan Sycz. Za uzbrojenie zamku odpowiadał puszkarz –według źródeł jednym z takich urzędników był Jan z Oświęcimia. Zamek oświęcimski największą świetność przeżywał za panowania księcia Kazimierza: „…Otoczony był Sołą na kształt fosy, nad którą książęcy młyn wodny ciągle był w ruchu…”

W XIV lub XV wieku wzgórze zamkowe otoczono murem obronnym. Na dziedzińcu zamkowym postawiono kaplicę pod wezwaniem św. Barbary, jej fundacja pochodzi z 1451r.
Ostatnim z linii Piastów oświęcimskich był książę Jan IV, który w 1454r sprzedał księstwo oświęcimskie królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi za 50 tysięcy groszy szerokich praskich.

Od tej chwili zamkiem oświęcimskim zarządzali starostowie królewscy.

Ze względu na brak źródeł, nie wiadomo jak dokładnie wyglądał zamek książęcy ani nawet gdzie – w obrębie wzgórza był usytuowany. Przypuszczalnie był dość okazałym budynkiem, gdyż gościł w swych murach wielu znamienitych gości. W 1454r. zatrzymała się na zamku Elżbieta Rakuszanka, przyszła żona Kazimierza Jagiellończyka, której towarzyszył orszak dostojników czeskich, austriackich i morawskich. Od 27 do 29 lipca 1471r. w oświęcimskim zamku przebywała z wizytą, królewska para – Kazimierz Jagiellończyk i jego żona Elżbieta, którzy w towarzystwie książąt śląskich i polskiego duchowieństwa, żegnali swojego syna – królewicza Władysława, jadącego do Pragi, gdzie uznano jego prawo do korony czeskiej. W czasie tego pobytu orszakowi królewskiemu towarzyszyło 7 tysięcy jazdy i 2 tysiące piechoty.

Średniowieczny zamek spłonął w 1503 roku wraz z kościołem parafialnym i znaczną częścią miasta. Odbudowano go w ciągu 5 lat na polecenie króla Aleksandra Jagiellończyka. Zgodnie z decyzją króla starosta oświęcimski Jan Jordan przystąpił do odbudowy. Sam budynek zamkowy ukończono już w 1508r., jednakże prace budowlane przy wzmacnianiu i rekonstrukcji murów trwały do 1534 roku.
Źródła wspominają że w 1508r kryto dachy zabudowań zamkowych, sprowadzono szyby i błony do okien. W latach 1509 -1511 prowadzono prace budowlane w łaźni i alkierzu zamkowym, w 1511-12 wzniesiono basztę przed zamkiem, 1512 – 13 nadbudowano piętro wieży, w 1513 -14 pracowano przy wałach wokół zamku, w latach 20-tych XVI wieku wzniesiono kaplicę na dziedzińcu zamkowym, studnię oraz mieszkanie podstarościego. Od 1525 do 1534 roku trwały prace budowlane przy budowie kamiennego muru obwodowego. Rachunki z tego okresu obejmują także między innymi wydatki na krycie gontem wieży, zakup bramy żelaznej i miedzianych kul na szczyt wieży i baszty, zakup farb, świecznika do murowanej izby nad kuchnią. Z tego okresu do dziś zachowany jest fragment muru obronnego z basteją w północno-wschodniej części wzgórza oraz najstarsza południowa część obecnego budynku zamkowego.

W 1510 r. w odbudowanym już zamku gościł poseł papieski – tzw. ”legat posłany ” przebywający w Polsce ze specjalną misją. Kilka lat później – 11 i 12 kwietnia 1518 roku zatrzymała się w Oświęcimiu przyszła królowa Polski – Bona Sforza d` Aragona, jadąca z Bari do Krakowa na swój ślub z królem Zygmuntem I. Również pierwsza żona Zygmunta Augusta – Elżbieta Habsburżanka zatrzymała się w Oświęcimiu w kwietniu 1543r. Witał ją tutaj orszak żon dostojników państwowych z Krakowa. Prawdopodobnie w nocy z 18 na 19 czerwca 1574r. zatrzymał się w oświęcimskim zamku król Henryk Walezy – uciekający z Polski, aby zostać królem Francji.

Na początku XVII wieku zamek znów spłonął. W czasie odbudowy poszerzono budynek przesuwając ścianę wschodnią o około dwa metry. W 1655r.- w czasie „potopu” szwedzkiego zamek został zdobyty i spalony przez Szwedów pod dowództwem gen. Wurtza. Od tego czasu stopniowo popadał w ruinę i mimo uchwały sejmowej nakazującej pilne prace remontowe nigdy już nie odzyskał dawnej świetności.
W 1765r. przeprowadzono lustrację zamku – opis świadczy o fatalnym stanie budynków i murów obronnych: „Wchodząc do zamku jest most z dylów, z tego brama z wrotami podwójnemi (…). Za temi drzwiami ciągnie się mur z oboch stron ku dziedzińcowi, porysowany (…), na dziedzińcu archiwum ksiąg grodzkich, drzwi do niego żelazne z zamkiem(…) okno jedno z ołowiu z kratą żelazną(…). Dalej kuchnia (…), spiżarnia z zamknięciem, (…) stamtąd schody drewniane ciągnące się na drugą kondygnacyją gdzie ganek drewniany (…). po prawej stronie pokój, w którym okno taflowe, piec kaflowy (…). Dalej sala (…), w tej sali mur porysowany. Po tym kaplica spustoszała. Dalej izdebka (…). Wieża w narożniku murowana”. Z tych budynków jedynie wieża obronna, prawie niezmieniona , przetrwała następne stulecia.

W latach 1805 i 1813 miały miejsce dwie katastrofalne w skutkach powodzie. Soła przesunęła swoje koryto pod samo wzgórze zamkowe, którego spora część – razem z budynkami i murami obronnymi – runęła do wody. Jak podaje ówczesny kronikarz – Jan Nepomucen Gątkowski – rzeka Soła rozcięła wzgórze zamkowe na pół . W tym czasie w zrujnowanym zamku i wieży urządzono skład soli. Kilka lat później władze austriackie przeznaczyły zamek do rozbiórki – jednak na licytacji wykupił go Kajetan Russocki.
W zamku urządził kancelarię dominialną i urząd pocztowy. Zamek odziedziczyła po nim córka – Leokadia Dąbska, której dzieci sprzedały później zadłużony budynek kupcom żydowskim: Landauowi, Schnitzerowi i Schonkerowi. Nowi właściciele urządzili w nim składy handlowe.

W 1904 roku kolejnym właścicielem wzgórza został Karol Kaszny, który przeprowadził remont budynków. Zamek został wówczas podwyższony o jedną kondygnację, a na ścianie wschodniej umieszczono kamienną tarczę ze stylizowanym orłem piastowskim. W dolnej partii zamku urządził winiarnię i piwiarnię, a na piętrze pokoje hotelowe dla przyjezdnych gości. W 1910 roku Kaszny wydzierżawił budynek nowo powstałemu Starostwu Oświęcimskiemu.

Kolejnym właścicielem zamku został Jakub Haberfeld, który urządził w nim skład wódek i win ze swojej fabryki. W 1926r. zamek został wykupiony przez Wydział Powiatowy w Białej Krakowskiej. W latach 1929 – 1931 przeprowadzono kapitalny remont zamku. Między wieżą a budynkiem zamkowym, w miejscu parterowej zabudowy, wzniesiono dwupiętrowy budynek z ryzalitem zwieńczonym attyką. Na jej szczycie umieszczono metalowego orła w koronie. Po tym remoncie w zamku utworzono siedzibę samorządowego powiatu oświęcimskiego, który dział tylko do 1932r. Później zamek wystawiono na sprzedaż, jednak do 1939 roku nikt go nie wykupił.

W czasie II wojny światowej swoją siedzibę miały w zamku niemieckie władze okupacyjne.

W okresie powojennym do lat 90-tych XX wieku zamek najczęściej przeznaczony był na siedzibę różnych urzędów. Najpierw mieścił się tutaj Urząd Gminy Zbiorowej, później Powiatowa Rada Narodowa, w okresie od 1975r. do 1987r. – Urząd Miasta Oświęcimia, do roku 2000 Powiatowy Urząd Pracy . Od 1993r. w zamku mieściły się Zbiory Historyczno – Etnograficzne Oświęcimskiego Centrum Kultury.
W latach 1999 – 2000 wyburzono klatkę schodową pomiędzy wieżą a zamkiem. W 2004 roku Urząd Miasta Oświęcim przeprowadził, przy wsparciu dotacji ze środków unijnych, kapitalny remont zabytku, który zakończył się w 2006r.

Z dniem 1.01.2010r zamek oświęcimski zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Oświęcim stał się siedzibą muzeum – Muzeum Zamek w Oświęcimiu. Kultury Beskidzkiej i do dnia dzisiejszego miasto bierze udział w tej cyklicznej imprezie.

Wieża zamkowa

Wieża oświęcimska jest najstarszą budowlą na wzgórzu zamkowym. Niewątpliwie zniszczenia grodu i osady w 1241r przez Tatarów, stanowią cezurę, po której nastąpiły zasadnicze przeobrażenia gospodarcze i polityczne Oświęcimia.

Wzniesienie wieży było przełomem w procesie przekształcania starego drewniano – ziemnego grodu w zamek – zespół warowny z wieżą i murowanym obwodem obronnym, odpowiadający współczesnej technice wojennej.
Wieża oświęcimska wzniesiona została z cegły w przeciwieństwie do większości zachowanych wież z XIII i pierwszej połowy XIV wieku zbudowanych z kamienia. Najprawdopodobniej w pierwotnym zamyśle miała być kamienna, jednakże po wykonaniu strefy cokołowej z kamiennych ciosów zamiar zmieniono, powyżej występuje wyłącznie cegła. Wieża wzniesiona jest na planie kwadratu o grubości ścian około 4 metrów.

Tunele pod zamkiem

Na początku XX wieku pod wzgórzem zamkowym został przekopany tunel, który łączył stronę wschodnią z zachodnią częścią wzgórza zamkowego. Jest to tzw. tunel „długi” lub „austriacki”. Został zbudowany z cegły, ma gruszkowaty przekrój. W tunelu tym znajduje się studnia, która pierwotnie dostępna była z dziedzińca zamkowego. W latach 1940 – 1944 Niemcy rozbudowali tunel austriacki pod wzgórzem zamkowym . Wydrążyli tunel o kierunku północ – południe, który został obudowany betonowymi krążynami i jest nazywany „tunelem poprzecznym”. Obydwa tunele w czasie okupacji niemieckiej służyły jako schrony przeciwlotnicze, a wejście do nich prowadziło z dziedzińca zamkowego. W latach 80-tych XX w. przeprowadzono prace zabezpieczające konstrukcje tuneli, zrekonstruowano niektóre fragmenty.

Kościół Salezjan

Historia kościoła salezjańskiego sięga pierwszej połowy XIV wieku, kiedy to książę oświęcimski Władysław, syn Mieszka I księcia cieszyńskiego, wraz ze swoją żoną Eufrozyną, wybudował lub ukończył budowę rozpoczętą z inicjatywy ojca – zespół klasztorny dominikanów w Oświęcimiu.

Według Jana Długosza był czwartym z kolei klasztorem tego zakonu w Polsce, wyróżniającym się spośród innych wielkością i pięknym położeniem na wzgórzu nad Sołą, „w godny uwagi sposób z palonych cegieł wybudowanym”.Zespół klasztorny składał się z orientowanego gotyckiego kościoła pod wezwaniem Św. Krzyża, do którego przylegał czworokątny dziedziniec, zamknięty z czterech stron przez budynki klasztorne. Z dawnego klasztoru dominikańskiego do dziś zachowany jest tylko gotycki kapitularz – obecnie kaplica św. Jacka – i fragmenty murów kościoła Św. Krzyża, przebudowanego przez księży Salezjanów na przełomie XIX i XX wieku.Gotycki kościół pod wezwaniem Św. Krzyża był budowlą jednonawową z prostokątnie zamkniętym prezbiterium. Miał około 55 m długości, wysokość murów nawy wynosiła 21 m. Nawa przykryta była drewnianym stropem a prezbiterium, węższe i niższe, sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Kościół był orientowany, wejście dla wiernych znajdowało się po stronie północnej a dla zakonników od strony dziedzińca czyli od południa. We wnętrzu znajdował się ołtarz główny i trzy ołtarze boczne: św. Mikołaja, św. Magdaleny oraz Matki Bożej Różańcowej – obraz z tego ołtarza znajduje się dzisiaj w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Oświęcimiu. W krypcie pod prezbiterium, według Jana Długosza, pochowani byli książęta i kasztelanowie oświęcimscy.

Od 1782 roku zabudowania dominikańskie stopniowo popadały w ruinę, gdyż na mocy dekretu o kasacji zakonu, wydanego przez cesarza austriackiego Józefa II, część zakonników musiała opuścić Oświęcim a klasztorowi odebrano wszelkie dobra i nadania ziemskie. Sześciu zakonników, którzy nie chcieli przenieść się do innych klasztorów znajdujących się poza zaborem austriackim, pozostało w Oświęcimiu na tzw. dożywociu. Nie byli jednak w stanie utrzymać kościoła, budynków klasztornych ani nawet siebie.

W 1845 roku zrzucono grożący zawaleniem dach kościoła, a sklepienie prezbiterium zawaliło się do wnętrza. Z opisu Władysława Łuszczkiewicza dowiadujemy się, że „białe ściany kościelne zdobiły tu i ówdzie ślady polichromii, a w chylące się ku upadkowi wdzięczne rozetowanie wysmukłych gotyckich okien wkradały się promienie słońca, igrając z zielenią podłogi murowanej”.Opuszczone budynki podominikańskie często zmieniały właścicieli. Kajetan Russocki, który w 1819 roku otrzymał dobra klasztorne, kupione przez jego wuja Idziego Russockiego – proboszcza oświęcimskiego, urządził w rui ach stajnie dla koni pocztowych, składy siana i słomy. W 1872 roku kupcy żydowscy – Landau i Schonker, kupili zrujnowane budynki i urządzili tu składy handlowe. W prezbiterium kościoła wybudowano drewnianą szopę, w której przechowywano naftę a beczki z nią przetaczano po „rampie” z kamiennej, średniowiecznej płyty nagrobnej Mikołaja Myszkowskiego, wyrwanej z posadzki prezbiterium.

Od 1898 roku właścicielem ruin zostało Zgromadzenie Księży Salezjanów, których sprowadził do Oświęcimia ks. Andrzej Knycz – ówczesny proboszcz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Pozostałości budynków mieszkalnych zostały rozebrane. Dawny kościół Św. Krzyża – od tej pory Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – przebudowano według projektu inż. Mario Ceradiniego: dobudowano nowe prezbiterium od strony zachodniej, kościół przeorientowano – wybijając wejście główne w dawnej ścianie ołtarzowej od strony ul. Jagiełły. 19 sierpnia 1900 roku odbyło się pierwsze nabożeństwo w odrestaurowanej części ruin.

Kaplica św. Jacka

Kaplica św. Jacka jest jedynym zachowanym budynkiem z zespołu klasztornego dominikanów w Oświęcimiu. Wzniesiona z fundacji książęcej, tak jak pozostałe budynki dominikańskie, w pierwszej połowie XIV wieku, pierwotnie pełniła funkcję kapitularza – czyli miejsca narad zakonników. W 1594 roku kapitularz ten został przemianowany na kaplicę pod wezwaniem św. Jacka Odrowąża – kanonizowanego wtedy dominikanina z Polski, nowego patrona zgromadzenia. W XIX wieku, opuszczone przez dominikanów, zrujnowane budynki, używane były zazwyczaj jako magazyny. W kaplicy św. Jacka urządzono wtedy skład kości i szmat. W 1894 roku komitet obywatelski utworzony przez ks. Andrzeja Knycza, wykupił kaplicę z rąk kupców żydowskich. Dzięki komitetowi odrestaurowano ją pod nadzorem konserwatorskim prof. Odrzywolskiego, a już 19 sierpnia 1894 roku, w dniu św. Jacka, odbyła się uroczystość poświęcenia budynku. Jest  ona budowlą dwuprzęsłową z nietynkowanej cegły, wzniesioną na planie prostokąta, z przyporami, ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, z kamiennymi żebrami i zwornikami. Nie zachowało się nic z wystroju kaplicy oprócz XVII-wiecznego, wmurowanego w ścianę, marmurowego epitafium Mikołaja Mostowskiego. W czasie przebudowy ruin kościoła Św. Krzyża do podziemi kaplicy św. Jacka przeniesiono szczątki osób pochowanych w krypcie pod prezbiterium.

Cmentarz Żydowski

Zachowany do dzisiaj cmentarz żydowski został założony na początku XIX – lub nawet w XVIII wieku, o czym może świadczyć najstarszy zachowany na tym cmentarzu nagrobek Abrahama Aby z 1757 roku. Do dziś nie wiadomo, gdzie znajdował sie pierwszy żydowski cmentarz w Oświęcimiu. Żydzi osiedlali się tu masowo od połowy XVI wieku – musiało więc istnieć miejsce ich pochówków.
W czasie II wojny światowej cmentarz został zdewastowany przez Niemców, a część jego powierzchni przeznaczono wtedy pod rozbudowę obecnej ul. Dąbrowskiego.
W latach powojennych został odnowiony, uzupełniono też wtedy otaczający go mur. Ponownie uporządkowano cmentarz w latach 80-tych. Ostatnią osobą pochowaną na cmentarzu jest Szymon Kluger, zmarły 26 maja 2000 r. ostatni żydowski mieszkaniec Oświęcimia.
Cmentarz znajduje się pod opieką Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu, które umożliwia zwiedzanie.

Klasztor sióstr Serafitek

Pierwszy budynek klasztoru Sióstr Serafitek w Oświęcimiu został wybudowany w 1895 roku. Dopiero dwa lata później poświęcono kamień węgielny pod budowę kościoła Matki Bożej Bolesnej – dzięki pomocy architekta Pawła Mullera z Bielska, który „z powodu ubóstwa sióstr” rozpoczął Kościół MB Bolesnej z końca XIX wieku – widok od zachodu budowę na własny koszt. Kościół ukończono i poświęcono w 1899 roku.

Jest to niewielki budynek wzniesiony w stylu neogotyckim, z nietynkowanej cegły, opięty przyporami, z węższym i niższym prezbiterium zamkniętym absydą, jednonawowy. Dwuspadowy dach nawy zwieńczony jest smukłą sygnaturką. Wnętrze kościoła, ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, jest tynkowane i pomalowane na biało. Neogotycki ołtarz główny pochodzi z końca XIX wieku, podobnie jak ambona i ławki. Ołtarze boczne z obrazami św. Franciszka z Asyżu i św. Antoniego z Padwy, rzeźba Piety, konfesjonał i żyrandol pochodzą z pierwszych lat XX wieku.

W czasie II wojny światowej kościół został częściowo zniszczony.

Po wojnie odbudowano go, a w 1947 roku ustawiono przed nim figurę Matki Bożej Niepokalanej. W 1950 roku wmontowano w okna prezbiterium nowe witraże z przedstawieniami siedmiu boleści Najświętszej Marii Panny.Najstarszy budynek klasztorny w stylu neoklasycystycznym połączony jest obecnie z kościołem parterową przewiązką. Drugi budynek, dostosowany do niego stylistycznie, wzniesiono w latach 50-tych XX wieku. W obrębie klasztoru znajduje się jeszcze secesyjno-modernistyczny budynek „Caritasu” wzniesiony w latach 1905-1910 oraz dwa budynki przedszkola z lat 30-tych XX wieku.

Cmentarz rzymsko-katolicki

Cmentarz rzymsko – katolicki parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Oświęcimiu usytuowany jest po wschodniej stronie centrum miasta.

Założony został w pierwszej połowie XIX wieku, a rozszerzany był w drugiej połowie XIX wieku, w okresie międzywojennym i w latach powojennych. Do czasu założenia tego cmentarza, dziś już zabytkowego, funkcjonowały w mieście trzy cmentarze rzymskokatolickie.
Cmentarz parafialny ma plan nieregularnego czworoboku. W części środkowej i północnej zachowane są ślady dawnego rozplanowania – z kaplicą cmentarną, kostnicą, aleją główną i szpalerem starych drzew wzdłuż dawnej granicy wschodniej. Kaplica cmentarna pochodzi z okresu międzywojennego. Jest to budynek murowany z cegły, tynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, nakryty dachem trójspadowym krytym blachą. W środkowej części cmentarza usytuowany jest zespół najstarszych, zabytkowych nagrobków. Jest ich ponad dwieście. W wielu przypadkach są to piękne przykłady sztuki sepulkralnej – zarówno te kute w kamieniu, jak i dzieła sztuki kowalskiej. Do najstarszych nagrobków należy m. in. obelisk z piaskowca – pozostałość z grobowca Russockich i Dąbskich, oraz obeliski żołnierzy austriackich poległych w bitwie z wojskiem pruskim 27 czerwca 1866 roku.

Cztery grobowce rodzinne zaliczane są do zabytków architektury cmentarnej, są to m. in. neoromański grobowiec rodziny Stankiewiczów i neoklasycystyczny grobowiec rodziny Wojciechowskich z piękną rzeźbą płaczącego anioła. Od 1986 roku cmentarz parafialny w Oświęcimiu wpisany jest do rejestru zabytków.

Mauzoleum w Dworach

We wschodniej części Dworów usytuowany jest dawny zespół dworski z pierwszej połowy XIX wieku. Obecnie podzielony jest ul. Zwycięstwa na dwie części. Po stronie południowej stoją zrujnowane budynki dworskie, a strona północna to pozostałość parku z jedynym dobrze zachowanym obiektem z całego zespołu – kaplicą mauzoleum rodziny Hallerów. Budowa tej kaplicy rozpoczęta została w 1805 roku, po śmierci Barbary z Hallerów Rottmanowej. Kaplica ta jest budowlą w stylu klasycystycznym, murowaną i tynkowaną, wzniesioną na planie centralnym. Otoczona jest jońskimi pilastrami podtrzymującymi gzyms, na którym wspiera się kopuła zwieńczona metalowym krzyżem. Wejście do kaplicy jest zamknięte łukiem pełnym opartym na dwóch pilastrach, w zwieńczeniu łuku umieszczono dekoracyjny zwornik. Pierwotnie w ołtarzu umieszczona była duża, drewniana figura św. Barbary. Ze względu jednak na jej ciężar, zastąpiono ją kilka lat temu mniejszą i lżejszą figurą Matki Bożej, a św. Barbarę umieszczono z boku. Po obu stronach ołtarza wmurowane są w ściany epitafia. Jedna z płyt poświęcona jest pamięci majora Cezarego Hallera de Hallenburg a druga – ostatniemu pochowanemu tutaj członkowi rodziny – Cezaremu Antoniemu Hallerowi, który zmarł 8 lipca 1972 roku. Przy drzwiach wejściowych, w posadzce, znajduje się wejście do krypty z trumnami pochowanych tutaj osób. Kaplicę otacza zaniedbana pozostałość po parku dworskim. Przed wejściem ustawione są dwa rzędy ławek parkowych, gdyż obiekt ten należy do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W niedziele i święta są tu odprawiane msze św.

Dom Ślebarskich

Położony przy ul. Rynek Główny 1-4 obszerny budynek wybudowany na pocz. XIX w. przez ks. Michała Ślebarskiego. Budynek zbudowany jest na rzucie litery L, jednopiętrowy, posiada 15 osi elewacji frontowej oraz balkon wsparty na 2 kolumnach. Budynek nakryty jest wysokim dachem, krytym ceramiczną dachówką.

Muzeum Auschwitz

Państwowe Muzeum w Oświęcimiu – od 1999 roku Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, zostało utworzone 2 lipca 1947 roku na terenie byłego obozu koncentracyjnego. Obóz KL Auschwitz został założony przez Niemców na terenie byłych polskich koszar wojskowych na Zasolu. 14 czerwca 1940 roku przywieziony został do Oświęcimia pierwszy transport 728 osób z więzienia w Tarnowie. Tzw. „sterfa wpływów obozu koncentracyjnego” rozszerzała się przez cztery lata funkcjonowania tej, największej w Europie, fabryki śmierci.

KL Auschwitz I miał liczne podobozy i filie: KL Auschwitz II-Birkenau i KL Auschwitz III-Monowitz, które utworzono w latach 1941-1942. 19 stycznia 1945 roku został wyprowadzony z obozu ostatni pieszy transport ewakuacyjny więźniów. Niemcy, wycofując się, wysadzili w powietrze komory gazowe i krematoria w Brzezince, spalili też część baraków. Obóz został oswobodzony 26 stycznia 1945 roku, a następnego dnia wkroczyły do Oświęcimia wojska radzieckie.

Dwa lata później, w budynkach poobozowych obozu macierzystego KL Auschwitz I, utworzono Państwowe Muzeum w Oświęcimiu. Jest to placówka naukowo-badawcza i oświatowa, która gromadzi, opracowuje, konserwuje i udostępnia materiały Birkenauarchiwalne i eksponaty muzealne związane z byłym obozem koncentracyjnym. W 1979 roku Muzeum zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Były obóz KL Auschwitz przyciąga rocznie ponad milion zwiedzających. Oprócz grup turystów polskich i zagranicznych przyjeżdża tu wiele oficjalnych delegacji, przywódców państw, przedstawicieli międzynarodowych organizacji społecznych i wyznaniowych.

Źródło: www.web.um.oswiecim.pl