Główne cele i działania w ramach Programu Ochrony Powietrza

Główne cele i najważniejsze działania określone w Programie Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego – to główne zagadnienia przedstawione przez wicemarszałka Tomasza Urynowicza podczas konferencji prasowej we wtorek 1 września.

Głównym celem Programu jest poprawa jakości powietrza w Województwie Małopolskim. Program – jak zaznaczył wicemarszałek Tomasz Urynowicz – służy także wdrożeniu rządowych instrumentów, takich jak program Czyste Powietrze, oraz pełnej realizacji uchwał antysmogowych dla Krakowa i Małopolski.

Program ochrony powietrza wymaga większego zaangażowania samorządów w pomoc mieszkańcom w skorzystaniu z dofinansowań do wymiany źródeł ogrzewania, termomodernizacji budynków i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Gminy powinny być również przygotowane do pomocy osobom dotkniętym ubóstwem energetycznym przy wykorzystaniu programu Stop Smog. Małopolska zmierza do transformacji niskoemisyjnej, co wiąże się także z preferencjami dla wykorzystania odnawialnych źródeł energii

– zaznaczył wicemarszałek Tomasz Urynowicz.

O tym, że Małopolska wyznacza standard ogólnopolski w zakresie Programów Ochrony Powietrza mówiła dzień wcześniej wicepremier, minister rozwoju Jadwiga Emilewicz. – Nie tylko w Krakowie, ale w całej Małopolsce dyskusja o jakości powietrza nie jest już rozmową o tym „czy się nią zajmować”, ale „jak się nią zajmować”, jak efektywnie i w sposób możliwie akceptowalny społecznie przeprowadzić tę transformację– podkreśliła.

Najważniejsze działania określone w Programie ochrony Powietrza to:

Promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii poprzez zapewnienie wyższego dofinansowania dla OZE, a także wykorzystania „zielonej energii” w budynkach użyteczności publicznej,
Przyspieszenie wdrażania uchwały antysmogowejdla Małopolski, tzn. wymiany przestarzałych pieców i kotłów,
Wsparcie realizacji Programu Priorytetowego Czyste Powietrzepoprzez utworzenie Punktów Obsługi tego programu we wszystkich gminach Małopolski,
Wsparcie osób dotkniętych tzw. ubóstwem energetycznym w spełnieniu obowiązków wynikających z uchwały antysmogowej,
Przygotowanie spisu wszystkich źródeł ogrzewania w gminach, co pozwoli na efektywne wdrażanie strategii ochrony powietrza i wsparcie obszarów wymagających najbardziej intensywnych działań,
Zapewnienie wdrażania strategii ochrony powierza i klimatu na poziomie lokalnym i regionalnym poprzez utworzenie stanowiska ekodoradcy we wszystkich gminach Małopolski oraz stanowiska ekodoradcy ds. klimatu we wszystkich powiatach,
Akcje informacyjne o wymaganiach uchwały antysmogowejoraz dostępnych dofinansowaniach we wszystkich gminach przynajmniej raz w roku,
Kontrole spalania odpadów i przestrzegania uchwały antysmogowej w gminach – realizacja kontroli planowych oraz reakcje na zgłoszenia w ramach aplikacji Ekointerwencja,
Promowanie zrównoważonych form transportu: ruchu rowerowego i pieszego,
Wprowadzenie strefy czystego transportu w Krakowiepo wejściu w życie przepisów krajowych, zgodnie ze szczegółowym planem wdrożenia opracowanym przez Prezydenta Miasta Krakowa,
Zwiększenie dostępu społeczeństwa do informacji o emisjach przemysłowych oraz awariach w przedsiębiorstwach oraz kontrole działalności gospodarczej pod kątem wpływu na jakość powietrza.

Plan działań krótkoterminowych

Działania krótkoterminowe wdrażane są w sytuacjach przekroczeń kolejnych stopni norm jakości powietrza: ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego (3 stopień), informowania o zanieczyszczeniach (2 stopień) lub dopuszczalnego zanieczyszczeń w powietrzu (1 stopień). Działania te są adresowane do samorządów, przedsiębiorstw oraz mieszkańców:

1 stopień – w przypadku, gdy średnia z ostatnich 12 godzin dla stężenia pyłu PM10 przekroczy 80 µg/m3,
2 stopień – gdy istnieje ryzyko przekroczenia poziomu informowania (100 µg/m3 pyłu PM10),
3 stopień – gdy istnieje ryzyko przekroczenia poziomu alarmowego (150 µg/m3 pyłu PM10).

Najważniejsze działania podczas znacznych przekroczeń norm jakości powietrza::

1 stopień:

Kontrole pieców i kotłów pod kątem spalania odpadów

2 stopień:

Kontrole pieców i kotłów pod kątem spalania odpadów
Zakaz aktywności dzieci i młodzieży na zewnątrz
Zakaz stosowania dmuchaw do liści
Zakaz używania kominków i miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na węgiel i drewno (popularne „kozy”) – gdy nie są one jedynym źródłem ogrzewania

3 stopień:

Kontrole pieców i kotłów pod kątem spalania odpadów
Zakaz aktywności dzieci i młodzieży na zewnątrz
Zakaz stosowania dmuchaw do liści
Zakaz używania kominków i miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na węgiel i drewno (popularne „kozy”) – gdy nie są one jedynym źródłem ogrzewania
Zakaz prac budowlanych związanych z emisją pyłu
Ograniczenie emisji z przemysłu (wprowadzenie działań ograniczających emisję, które zostały wyznaczone w pozwoleniu na emisję)

Co POP oznacza dla mieszkańca?

Wprowadzenie Programu ochrony powietrza pozwoli na poprawę jakości życia mieszkańców dzięki zmniejszeniu poziomu zanieczyszczeń w powietrzu. Program nałoży na nich obowiązki informowania gminy o posiadanym źródle ciepła i energii elektrycznej oraz konieczność dostosowania urządzeń grzewczych (zasilanych drewnem i węglem) do wymagań uchwały antysmogowej.

Zyskają oni jednak także wymierne korzyści:

Fachowe porady związane z wymianą pieca zapewnione przez ekodoradcę zatrudnionego w każdej gminie
Łatwiejszy dostęp do programów dotacyjnych – punkt obsługi klienta Programu Czyste Powietrza w każdej gminie
Bieżący dostęp do informacji o jakości powietrza – informacja dostępna na stronach internetowych gmin i miast
Powszechny dostęp do edukacji ekologicznej dzięki działaniom ekodoradców
Dostęp do informacji o zanieczyszczeniach z zakładów przemysłowych
Wsparcie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym np. poprzez tworzenie programów dopłat do kosztów ogrzewania.

***

Fakty i mity o nowym Programie Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego:

grafika