Wiosna, wiosna, wiosna ach to Ty!
Dziś, 20 marca rozpoczyna się długo wyczekiwana przez wszystkich wiosna. Chociaż zimowa aura była bardziej zbliżona do wiosennej, to większość osób już nie może się doczekać rozgrzewającego słoneczka i budzącej się do życia roślinności, która tak bardzo będzie nas cieszyła swoimi kolorami.
Poniżej przedstawiamy dane i ciekawostki dotyczące tej uroczej pory roku.
Wiosna − jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z rosnącą średnią dobową oraz umiarkowaną ilością opadu atmosferycznego.
Meteorologia
Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 21 marca a 22 czerwca (czasami daty te wypadają dzień wcześniej lub dzień później, a w roku przestępnym mogą być dodatkowo cofnięte o jeden dzień). Podczas wiosny astronomicznej dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dzień jest dłuższy, noc krótsza, aż do przesilenia letniego, od tego dnia dni stają się krótsze, a noce dłuższe. Temperatura powietrza wiosną rzadko spada poniżej 0 °C.
Za wiosnę klimatyczną przyjmuje się okres roku, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 5 a 15°C. Zasadniczo wiosnę poprzedza zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy − przedwiośnie. Za początek wiosny fenologicznej przyjmuje się początek wegetacji oraz kwitnienie przebiśniegów i krokusów. W zależności od kontynentu i strefy klimatycznej, pory roku zmieniają się wcześniej, bądź później i trwają dłużej, bądź krócej.
Dla półkuli południowej wszystkie opisane daty i zjawiska są przesunięte o pół roku. Za miesiące wiosenne na półkuli północnej uznaje się marzec, kwiecień i maj, a na południowej wrzesień, październik i listopad.
Data początku wiosny
Pierwszy dzień wiosny obchodzony jest w dniu równonocy wiosennej, który najczęściej przypada w dniu 21 marca, dnia poprzedniego lub następnego, w zależności, gdzie jest obserwowany. W XX wieku wiosna w strefie czasowej Polski rozpoczynała się zwykle 21 marca, zaś w miarę przybliżania się końca stulecia coraz częściej 20 marca. W 2011 roku pierwszy dzień wiosny przypadł na 21 marca (godz. 00:21), zaś wszystkie kolejne do roku 2043 będą przypadać wyłącznie 20 marca, a od 2044 roku – 19 albo 20 marca. Kolejny początek wiosny w dniu 21 marca nastąpi dopiero w roku 2102[1]. Przyczyną zjawiska jest ruch punktu Barana związany z precesją ziemskiej osi rotacji.
Kultura symboliczna
Mezopotamia
W starożytnej Mezopotamii obchodzono uroczystości związane ze zbiorem zbóż. Święto to nosiło nazwę Akitu. Uroczystości noworoczne obchodzono w większości miast starożytnej Mezopotamii. Gdy pomiędzy sobą stanęli Marduk i Aszur akitu zyskało nowe znaczenie jako święto narodowe, obchodzone na początku roku w stolicy z udziałem króla, oraz elit dworskich i kapłańskich.
Iran
Nouruz to tradycyjne irańskie święto nowego roku, obchodzone w dniu równonocy wiosennej, od 2010 obchodzone na arenie międzynarodowej. Nazwa święta pochodzi z języka staroperskiego od słów nava (nowy) i rəzaŋh (dzień), i zachowuje swoje znaczenie również we współczesnym języku perskim
Polska
Równonoc wiosenna w kulturze rdzennych mieszkańców Polski wiąże się z obchodami Jarych Godów, w trakcie których kultywowanych jest kilka zwyczajów. Najważniejszy z nich to pożegnanie zimy, polegające na rytualnym spaleniu bądź utopieniu kukły symbolizującej Marzannę – boginię zimy i śmierci[2]. Po nim następuje powitanie wiosny, połączone z wyczekiwaniem pierwszego gromu[2], a także wspólnym spożywaniem malowanych jajek – pisanek, czemu towarzyszy składanie sobie życzeń noworocznych[3].
Wiosną obchodzone są również uroczystości Wielkanocne. Jest to najważniejsze święto w religii chrześcijańskiej[4]. Uroczystości Wielkanocne poprzedza Wielki Tydzień. Ostatnie trzy doby tego tygodnia: Wielki Czwartek (wieczór), Wielki Piątek, Wielka Sobota i Niedziela Zmartwychwstania znane są jako Triduum Paschalne (Triduum Paschale). Z obchodami świąt wielkanocnych związanych jest wiele zwyczajów ludowych.
1 maja obchodzone jest Święto Pracy, obchodzone od 1890. Święto mające na celu podkreślenia pracy ludzkiej, upamiętnia je pochód pierwszomajowy. W Polsce od 1950 jest świętem państwowym, wolnym od pracy[5].
3 maja obchodzone jest w Polsce Święto Narodowe Trzeciego Maja, ustanowione w 1919[6], oraz ponownie w 1990[7] w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Zwierzęta
Wiosną wszystkie organizmy zwiększają swoją aktywność po zimowym uśpieniu. Zwierzęta rozpoczynają rozmnażanie. W każdym środowisku, a więc i na łące, sieć pokarmowa jest bardziej skomplikowana niż zimą. Świat zwierząt przechodzi okres budzenia się do życia, a następnie rozpoczyna się pierwsza faza okresu rozmnażania, czyli dobieranie się w pary i zapłodnienie u zwierząt. Niektóre ptaki powracają z cieplejszych stref klimatycznych.
Rośliny
Gdy dni stają się coraz dłuższe, a odczuwalna temperatura powietrza wzrasta, rośliny budzą się, wypuszczają liście bądź zakwitają. Na drzewach pojawiają się liście, np. na Mazowszu najwcześniej około 24 marca, a najpóźniej w ostatniej dekadzie kwietnia[8].
Źródło: Wikipedia.pl
