Wiosna za pasem. Mając doświadczenia z poprzednich lat można niestety stwierdzić, że pomimo apeli już należy być przygotowanym na pierwsze pożary. Gdy tylko wzrośnie temperatura to wieczorne łuny rozświetlą niebo.

Od czterech lat widoczny był jednak pewien spadek interwencji związanych z wiosennym wypalaniem, przynajmniej w porównaniu do lat 2010-2015. Jednak ze względu na „suchą” zimę i niewielki wzrost ilości pożarów w poprzednim roku spodziewamy się wzmożonej ilości działań. W bieżącym roku prowadzono już 7 interwencji – gaszenie traw na nieużytkach.

Statystyka interwencji strażaków związana z trawami przedstawia się następująco:

1. 2019 rok – 487 pożarów, z czego 225 traw, upraw leśnych i rolnych lub nieużytków – to 46 % pożarów.
2. 2018 rok – 469 pożarów, z czego 199 traw, upraw leśnych lub nieużytków – to 42 % pożarów.
3. 2017 rok – 467 pożarów, w tym 186 pożarów traw, upraw rolnych lub leśnych – to 39 % wszystkich pożarów.
4. 2016 rok – 397 pożarów, z czego 122 traw, upraw leśnych lub nieużytków – to 30 % pożarów.
5. 2015 rok – 533 pożary, z czego 332 to pożary nieużytków, upraw leśnych i rolnych – to ponad 62 % interwencji związanych z gaszeniem,
6. 2014 rok – 491 wszystkich pożarów w całym roku – 266 pożarów nieużytków, upraw rolnych i leśnych – ok. 54 procent pożarów,
7. 2013 rok – 462 wszystkich pożarów w całym roku – 206 pożarów traw – ok. 44 procent pożarów,
8. 2012 rok – 708 wszystkich pożarów w całym roku – 448 pożarów traw – ok. 63 procent pożarów,
9. 2011 rok – 724 wszystkich pożarów w całym roku – 412 pożarów traw – ok. 56 procent pożarów,
10. 2010 rok – 570 wszystkich pożarów w całym roku – 278 pożarów traw – ok. 48 procent pożarów.

Należy przypuszczać, że taka ogromna ilość zdarzeń jest związana nie tylko z „nieostrożnością osób dorosłych lub nieletnich przy posługiwaniu się ogniem otwartym”. Wiele pożarów to celowe działanie człowieka, co nie przynosi sprawcom splendoru i chwały.

Wypalanie traw może się wiązać z sankcjami karnymi, zgodnie z kodeksem wykroczeń i kodeksem karnym. I tak:

1. Kodeks wykroczeń – art. 82 § 4 „Kto wypala trawy, słomę lub pozostałości roślinne na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany”,
2. Kodeks karny
– art. 163 § 1 „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób, albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat”,
– art. 163 § 2 – w przypadku działania nieumyślnego sprawcy, kara wymierzona przez sąd może wynosić od 3 miesięcy do 5 lat,
– art. 163 § 3 – jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12,
– art. 163 § 3 jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
– art. 164 § 1 „Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8; jeżeli sprawca działa nieumyślnie to grozi mu kara pozbawienia wolności do lat 3.

W ustawie o ochronie przyrody (art. 124) również zabroniono wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych lub w strefie trzcinowisk i szuwarów.

Niezwykle ważny jest również aspekt przyrodniczy i zagrożenia dla fauny i flory w trakcie pożaru. Wypalanie traw zabija zwierzęta. Pożary wzniecone podpaleniem traw są głównym i najniebezpieczniejszym zagrożeniem dla naszych lasów. Zgodnie z zasadami wiedzy agrotechnicznej wysoka temperatura nie użyźnia gleby, a jedynie ją wyjaławia, zatem nie jest to skuteczny sposób eliminacji niepożądanych roślin i odnawiania łąk. Tereny, na których prowadzone jest wypalanie traw, stają się na wiele lat pozbawionymi życia pustyniami, a wszelkie występujące na nich formy życia ulegają zniszczeniu.

Niestety ta walka z wypalaniem nie uda się bez zdecydowanej reakcji otoczenia. Konieczne jest napiętnowanie palenia nieużytków jako czynu bardzo szkodliwego dla całego społeczeństwa.

Dodatkowe informacje ogólnopolskie na stronie http://www.stoppozaromtraw.pl/ – kampania rusza za 6 dni.

mł. bryg. Zbigniew Jekiełek
Dowódca JRG